Dấu hiệu bất thường của kinh nguyệt tuổi dậy thì và những điều lưu ý

Ở tuổi dậy thì, khi vừa bắt đầu có kinh, các bạn gái sẽ không khỏi lo lắng vì chưa biết cách chăm sóc sức khỏe thế nào và cần làm những gì khi cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường trong chu kỳ. Trong bài viết này, Dược Bình Đông sẽ giải đáp cho các bạn câu hỏi lớn: Kinh nguyệt ở tuổi dậy thì cần làm gì?

1. Đôi nét về kinh nguyệt ở tuổi dậy thì

Kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường trong quá trình phát triển của nữ giới. Hàng tháng, do sự thay đổi nồng độ nội tiết tố trong cơ thể mà lớp niêm mạc tử cung bị bong tróc và được đào thải ra ngoài qua âm đạo. Đây được gọi là kinh nguyệt. Máu kinh gồm một phần là máu và một phần là mô niêm mạc tử cung (hay còn được gọi là nội mạc tử cung). Dựa vào kinh nguyệt, phụ nữ có thể phát hiện sớm những vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản cũng như sức khỏe tổng thể của mình.

Tuy nhiên vẫn có trường hợp kinh nguyệt đến muộn nhất là lúc 16 tuổi. Thông thường, các bạn nữ bắt đầu có kinh nguyệt khi 12 tuổi. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp có kinh sớm khi chỉ mới 8 tuổi, hoặc có kinh muộn nhất là khi 16 tuổi. Kể từ thời điểm bắt đầu kinh nguyệt tuổi dậy thì trở đi, kinh nguyệt sẽ xuất hiện định kỳ hàng tháng được gọi là chu kỳ kinh nguyệt. 

Một chu kỳ bình thường sẽ kéo dài khoảng 28-30 ngày và thời gian hành kinh (thời gian chảy máu) là 3-5 ngày. Tuy nhiên, ở mỗi người sẽ khác nhau về khoảng cách giữa 2 chu kỳ, thời gian, lượng máu và triệu chứng trước và trong khi hành kinh.

Khi sắp tới kỳ kinh nguyệt, các chị em sẽ cảm nhận được sự thay đổi của cơ thể qua một số dấu hiệu như: đau vùng bụng dưới, cáu gắt, mất ngủ, mọc mụn trứng cá, đau và căng tức ngực, âm đạo tiết dịch, đau lưng dưới, có vấn đề ở hệ tiêu hóa,…

Trong chu kỳ kinh nguyệt tuổi dậy thì, sự thay đổi hormone khi đến kỳ kinh sẽ gây ra những khó chịu nhất định cho các bạn nữ. Những triệu chứng sẽ ảnh hưởng đến sinh hoạt và cuộc sống của bạn nữ gồm:

• Mất ngủ
• Ngực đau và căng tức
• Bụng dưới bị chướng và đau
• Lưng dưới đau mỏi, lan xuống hai đùi
• Mệt mỏi, khó chịu
• Nhức đầu
• Thèm đồ ăn ngọt.

2. Đối với lần đầu tiên có kinh nguyệt

Đối với một số bạn gái, các dấu hiệu chuẩn bị có kinh nguyệt lần đầu ở tuổi dậy thì khá mờ nhạt, thậm chí không có biểu hiện nào khác thường. Bên cạnh đó, phần lớn các bạn trước khi bắt đầu có kinh nguyệt thì cơ thể thường xuất hiện các biểu hiện của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) như: tâm trạng lâng lâng, cảm thấy khó chịu, lo lắng hoặc cáu kỉnh, mệt mỏi hoặc khó ngủ, đầy hơi hoặc đau bụng, đau ngực,… 

Trước khi bắt đầu kinh nguyệt ở tuổi dậy thì, các bạn nữ thường chưa có nhiều kiến thức chăm sóc bản thân trong những ngày hành kinh. Do đó, phụ huynh cần hướng dẫn con mình làm quen với hiện tượng sinh lý này để giúp các bé tự tin hơn trong quá trình trưởng thành như:

• Chuẩn bị kiến thức về kinh nguyệt và sinh lý ở tuổi dậy thì để hiểu rằng có kinh hàng tháng là điều hết sức bình thường của nữ giới.
• Tìm hiểu về các sản phẩm kinh nguyệt và lựa chọn loại phù hợp với mình (băng vệ sinh, tampon, cốc nguyệt san,…)
• Chuẩn bị một bộ đồ dùng cho kỳ kinh nguyệt nhỏ gọn để dễ dàng mang theo bên mình: bộ quần áo lót, băng vệ sinh, khăn lau vết bẩn,… 
• Các cách để tẩy vết máu dính trên quần áo: baking soda, nước giặt,..
• Trường hợp có dấu hiệu đau bụng, đau lưng trong thời gian hành kinh, cần đến gặp bác sĩ để được kê thuốc giảm đau phù hợp.

Đa số các bạn gái khi có kinh lần đầu thường nhẹ nhàng, lượng máu chảy ít, chỉ có vài đốm nâu đỏ và kéo dài trong vài ngày. Sau lần hành kinh đầu tiên, chu kỳ kinh nguyệt cần vài tháng đến vài năm để trở nên đều đặn.

3. Những bất thường kinh nguyệt ở tuổi dậy thì

Chu kỳ kinh nguyệt bình thường có thời gian khoảng 28-30 ngày, thời gian hành kinh là 3-5 ngày. Lượng máu kinh trong những ngày này rơi vào 50-80ml có màu đỏ tươi và chuyển dần sang đen hoặc nâu vào gần cuối chu kỳ kinh. Nếu có những biểu hiện bất thường khác trong chu kỳ kinh nguyệt, rất có thể bạn đang gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Dưới đây là một số dấu hiệu bất thường của chu kỳ kinh nguyệt.

3.1. Biểu hiện bất thường của kinh nguyệt

Trong độ tuổi dậy thì, cơ thể các bạn nữ trải qua nhiều thay đổi, hormone trong cơ thể cũng đang trong quá trình phát triển. Điều này khiến trứng không rụng hoặc không phóng noãn đúng chu kỳ vì thế trong 1-2 năm đầu khi mới có kinh nguyệt, chị em thường gặp các vấn đề rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều.

Ở giai đoạn này, cơ thể nữ giới có thể xuất hiện những biểu hiện sau:

• Thời gian lặp lại giữa các chu kỳ quá ngắn (dưới 22 ngày), quá dài (trên 35 ngày) hoặc không có kinh từ 6 tháng trở lên.
• Lượng máu kinh bất thường: Nhiều hơn 80ml/kỳ hoặc ít hơn 20ml/kỳ.
• Số ngày hành kinh dưới 2 ngày hoặc nhiều hơn 7 ngày.
• Kinh nguyệt màu đen và vón cục kích thước lớn.
• Mùi kinh nguyệt nồng nặc, khó chịu, ngửi có cảm giác buồn nôn.
• Ngoài ra còn có các triệu chứng khác như: có tình trạng ra máu vào giữa hai kỳ kinh; hội chứng tiền kinh nguyệt,…

3.2. Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi bắt đầu có kinh nguyệt ở tuổi dậy thì, cơ thể nữ giới sẽ xuất hiện nhiều biểu hiện bất thường. Tuy nhiên, khi bạn gặp các biểu hiện dưới đây, bạn nên đến gặp bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe sinh sản:

• Thời gian có kinh kéo dài trên 7 ngày.
• Chu kỳ kinh đang đều đặn bỗng trở nên thất thường
• Máu kinh ra nhiều phải thay băng vệ sinh liên tục sau mỗi 1-2 giờ.
• Bụng dưới đau dữ dội, buồn nôn và nôn trong thời gian hành kinh.
• Vùng kín sưng đỏ và ngứa ngáy.
• Hơn 60 ngày không đến kỳ nhưng không mang thai.
• Vùng kín tiết dịch và khí hư nhiều bất thường.
• Giữa các kỳ kinh có hiện tượng chảy máu bất thường.

4. Những việc cần làm trong chu kỳ kinh nguyệt tuổi dậy thì

4.1. Làm gì để giảm nhẹ triệu chứng khó chịu

Chị em có thể áp dụng các cách dưới đây để những ngày “đèn đỏ” trở nên nhẹ nhàng hơn và tăng cường sức khỏe:

• Tắm nước ấm để kích thích lưu thông tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi, thư giãn các cơ và giảm đau bụng kinh.
• Ngủ đủ 8 tiếng/ ngày để cơ thể được nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng. 
• Chườm bụng dưới bằng túi nước ấm để giảm đau.
• Vận động nhẹ nhàng với các hoạt động như: thiền, đi bộ, yoga,…
• Luôn giữ cho tâm trạng thoải mái, tích cực; hạn chế tối đa stress, áp lực,…
• Dành thời gian để thư giãn, chăm sóc bản thân: đọc sách, nghe nhạc, xem phim,…
• Bổ sung đầy đủ dưỡng chất vào khẩu phần ăn hàng ngày, các thực phẩm giàu sắt, vitamin, canxi,… và hạn chế ăn các thực phẩm không tốt như: đồ cay, chua, nhiều dầu mỡ, cà phê, rượu bia, đồ đóng hộp,…
• Cần thường xuyên vệ sinh vùng kín (2 lần/ ngày) và thay băng vệ sinh 4 tiếng/ lần trong ngày “đèn đỏ”.
• Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần để sớm phát hiện các bệnh lý phụ khoa và có phương pháp điều trị kịp thời

Ngoài ra, chị em có thể sử dụng các loại thực phẩm chức năng, bài thuốc Đông y hoặc thuốc hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm các triệu chứng khó chịu trong kinh nguyệt tuổi dậy thì. Khi chu kỳ kinh nguyệt được ổn định, các tình trạng khó chịu do kinh nguyệt bất thường sẽ giảm đi đáng kể. Bạn nữ có thể tìm hiểu thêm các phương pháp điều hòa kinh nguyệt thông qua bài viết Điều hòa kinh nguyệt tại nhà

Đồng thời chị em cũng cần lưu ý những điều không nên làm trong ngày “rụng dâu” để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe, dưới đây là một số lưu ý không nên làm khi bắt đầu kinh nguyệt tuổi dậy thì: 

• Không đấm lưng vào ngày hành kinh: Điều này sẽ khiến máu ra nhiều hơn, thời gian hành kinh cũng kéo dài và tình trạng đau lưng sẽ nặng hơn. 
• Không để cơ thể bị lạnh quá lâu: Tắm quá lâu bằng nước lạnh, không giữ ấm cơ thể trong những ngày đến tháng sẽ dễ khiến cơ thể bị nhiễm lạnh. 
• Không mặc đồ quá chật: Nếu mặc đồ quá chật trong những ngày này sẽ tăng thêm áp lực lên hệ thống mao mạch tại vùng kín, từ đó ảnh hưởng xấu đến quá trình tuần hoàn máu.
• Hạn chế lao lực: Vào những ngày rụng dâu, cơ thể thường sẽ mệt mỏi. Nếu học tập, làm việc quá sức sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đặc biệt là khả năng sinh sản sau này. 
• Không nên ăn các loại thực phẩm như: Đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ; các đồ ăn dễ gây đầy bụng như đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ; các loại chất kích thích như cà phê, trà đặc, bia, rượu…

Xem thêm: Các thực phẩm điều hòa kinh nguyệt giúp chu kỳ kinh nguyệt ổn định hơn

4.2.Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt tại nhà

Quan sát chu kỳ kinh nguyệt tại nhà giúp nữ giới sớm phát hiện sự bất thường của chu kỳ kinh nguyệt, chị em nên theo dõi chu kỳ kinh nguyệt tuổi dậy thì của mình theo các chỉ dẫn sau:

• Thời gian kinh nguyệt bắt đầu và kết thúc là khi nào.
• Lượng máu kinh có đều không, ít hay nhiều.
• Máu kinh có kèm theo cục máu đông hay không.
• Các triệu chứng khó chịu trong chu kỳ là nhiều hay ít.
• Tần suất thay băng vệ sinh trong ngày/ trong kỳ.
• Giữa các kỳ kinh có máu chảy bất thường hay không.

Để hỗ trợ giảm triệu chứng trong kỳ kinh nguyệt, bạn có thể bổ sung thêm các sản phẩm bảo vệ sức khỏe phụ nữ có công dụng: bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt và phòng tránh các triệu chứng bất thường của kỳ kinh nguyệt tuổi dậy thì. Điển hình như sản phẩm bảo vệ sức khỏe Song Phụng Điều Kinh Bình Đông – sản phẩm được kế thừa từ bài thuốc Đông y “Tứ vật thang” bao gồm Đương quy, Bạch thược, Xuyên khung, Thục địa và được gia thêm một số thành phần như Bạch Phục Linh, Ích Mẫu, Hương Phụ, Đại Hoàng, Ngải Diệp,… nhằm phát huy tối ưu công dụng giảm đau bụng kinh, bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt.

5. Tổng kết

Kinh nguyệt tuổi dậy thì là hiện tượng sinh lý bình thường trong quá trình phát triển của nữ giới. Chị em cần biết cách theo dõi và duy trì kỳ kinh nguyệt ổn định để chăm sóc sức khỏe. Đối với các bạn nữ trong độ tuổi dậy thì, do sự thay đổi hormone nên thường sẽ mất 1-2 năm để chu kỳ kinh được ổn định. Trong thời gian này, chị em nên bổ sung chế độ ăn uống khoa học, xây dựng lối sống lành mạnh và theo dõi chu kỳ kinh nguyệt tại nhà. 

Bên cạnh đó, chị em có thể bổ sung các sản phẩm bảo vệ sức khỏe phụ nữ như Song Phụng Điều Kinh Bình Đông. Song Phụng Điều Kinh Bình Đông được kế thừa từ bài thuốc cổ phương “Tứ vật thang” bao gồm Đương Quy, Xuyên Khung, Bạch Thược, Thục Địa và được gia thêm 1 số thành phần như Bạch Phục Linh, Ích Mẫu, Hương Phụ, Đại Hoàng, Ngải Diệp,… Sản phẩm giúp bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh. 

Công ty TNHH Dược Phẩm Bình Đông – đơn vị thành lập dựa trên sự kế thừa tinh hoa của nền Y học cổ truyền Việt Nam với hơn 70 năm hình thành và phát triển. Nếu có bất kỳ thắc mắc về sản phẩm hoặc muốn đặt hàng, các bạn vui lòng để lại thông tin liên lạc hoặc liên hệ ngay cho chúng tôi qua hotline: 02839.808.808 để được tư vấn và đặt hàng ngay hôm nay.