Phá cố chỉ: Công dụng, bài thuốc trị bệnh và kiêng kỵ

Phá cố chỉ là một dược liệu sáng giá trong nhiều bài thuốc Đông y chuyên trị các chứng đi tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, đau lưng mỏi gối, di tinh, liệt dương,… do thận kém. Để tìm hiểu kỹ hơn về công dụng của Phá cố chỉ, những bài thuốc từ dược liệu này và cách kiêng kỵ khi sử dụng, mời bạn đọc hãy cùng theo dõi bài viết sau đây của Dược Bình Đông.

1. Giới thiệu đôi nét về Phá cố chỉ

Phá cổ chỉ có tên khoa học là Psoralea Corylifolia L., thuộc họ Đậu (Fabaceae). Dược liệu này còn được biết đến với những tên gọi khác như: Bổ cốt chỉ, Đậu miêu, Bồ cốt chi, Bà cố chỉ, Cố tử, Hồ phi tử,…

Phá cố chỉ là loài cây thân thảo mọc hàng năm và có chiều cao khoảng 0,3 – 1m. Thân cây được bao phủ bởi nhiều lông nhỏ màu trắng. Lá cây có hình trứng, đáy tròn, mép có răng cưa và mọc so le. Hoa mọc thành cụm, mỗi cụm có chiều dài từ 6 – 10cm và mọc giữa các kẽ lá. Quả hình trứng, có màu đen, dài khoảng 5mm và rộng 3mm. Hạt có màu đen hoặc nâu, hình trứng dẹt hoặc hình thận và có vân hình những hạt nhỏ lồi lên trên bề mặt. Cây có nguồn gốc từ Ấn Độ và hiện được trồng ở một số tỉnh của Việt Nam sau khi được di thực từ Trung Quốc.

Bộ phận dùng làm thuốc của cây Phá cố chỉ là phần hạt đã được phơi hoặc sấy khô, có tên khoa học là Fructus Psoraleae corylifoliae. Người ta thường thu hoạch quả Phá cố chỉ vào mùa thu (khoảng tháng 9 hàng năm). Sau khi thu hoạch, đem những quả già phơi khô, bóc tách lấy hạt, loại bỏ tạp chất và cuống. Cuối cùng, đem hạt đi phơi hoặc sấy khô. Hạt Phá cố chỉ chất lượng tốt thường là những hạt khô, đen, chắc, mẩy, chứa nhiều dầu và có mùi thơm hơi nồng. Cần bảo quản dược liệu trong hũ kín, để ở nơi khô ráo và thoáng mát.

2. Công dụng của Phá cố chỉ

Phá cố chỉ được biết đến là loại dược liệu quý có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Cũng bởi vậy mà chúng được sử dụng phổ biến trong nhiều bài thuốc chữa bệnh. Dưới đây là những công dụng mà dược liệu này mang lại:

2.1. Theo Tây y

Trong hạt Phá cố chỉ chứa khoảng 20% chất dầu, một ít tinh dầu. Trong tinh dầu có isopsoralen, psoralen, ancaloit, glucozit và 9,2% chất nhựa. Tinh dầu có tác dụng ức chế vi trùng Streptococcus trên da và thường được dùng để chữa bệnh bạch biến nhờ khả năng kích thích sự bài tiết của các sắc tố đen. 

Ngoài ra, dược liệu này còn chứa nhiều hoạt chất khác, bao gồm: isobavachalcone, bakuchiol, raffinose, psoral, bavachin, bavachinin, isobavachin, bavachalcone,… Các hoạt chất này mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe như:

• Đối với hệ tim mạch: Phá cố chỉ có khả năng làm giãn động mạch vành và ức chế chất kích thích làm co động mạch vành do thùy sau tuyến yên sản xuất ra. Một số thử nghiệm cũng cho thấy chiết xuất từ Phá cố chỉ kích thích tim co bóp mạnh hơn và cải thiện chức năng đông máu của động mạch vành.
• Đối với hệ miễn dịch: Phá cố chỉ thúc đẩy sản xuất các tế bào bạch cầu hạt làm tăng sức đề kháng của cơ thể. Ngoài ra, dược liệu này còn có khả năng ức chế một số tác nhân gây bệnh như trực khuẩn lao, tụ cầu vàng và tụ cầu trắng.
• Tác dụng với cơ trơn: Dịch chiết xuất từ dược liệu này có thể làm hưng phấn cơ trơn và làm mềm giãn tử cung.
• Chống ung thư: Tinh dầu Phá cố chỉ có khả năng ức chế sự tăng sinh của các tế bào Sarcoma-180 và Hela gây ung thư.
• Tăng cường sắc tố da: Dược liệu này kích thích các mạch máu giãn nở, tăng cường dinh dưỡng cho da và làm tăng sắc tố da.

2.2. Theo Đông y

Trong Đông y, Phá cố chỉ có những đặc điểm sau:

• Tính vị: Vị đắng, tính ôn.
• Quy kinh: Can và Thận.
• Công dụng:  Bổ mệnh môn hỏa, chỉ tả.
• Chủ trị: Di tinh, liệt dương, đái dầm, niệu tần, ngũ canh tả, thắt lưng đầu gối có cảm giác lạnh. Dùng ngoài để trị bạch biến, hói trán.

3. Gợi ý một số bài thuốc từ Phá cố chỉ

Phá cố chỉ là dược liệu phổ biến thường được sử dụng trong các bài thuốc Đông y để chữa các chứng đi tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, đau lưng mỏi gối,… do thận hư. Dưới đây là một số bài thuốc mà bạn có thể tham khảo:

3.1. Bài thuốc trị chứng tiểu tiện nhiều lần

• Chuẩn bị: Phá cố chỉ (chích muối), Tiểu hồi vi sao đồng lượng. 
• Cách thực hiện: Tán tất cả các dược liệu trên thành hỗn hợp bột mịn. Uống 2 lần/ngày, mỗi lần sử dụng khoảng 3 – 5g, uống trước khi ăn 1 giờ. 

3.2. Bài thuốc trị chứng tiểu tiện không tự chủ

• Chuẩn bị: 12g Phá cố chỉ (chích muối), 12g Kim anh, 12g Khiếm thực, 12g Thục địa, 12g Ngưu tất, 16g Hoài sơn, 8g Trạch tả, 8g Phụ tử chế, 8g Phục linh, 8g Tang phiêu tiêu, 4g Nhục quế.
• Cách thực hiện: Sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia làm 3 lần. Uống sau bữa ăn 1,5 – 2 giờ.

3.3. Chữa đau lưng do thận hư

Bài thuốc 1:

• Chuẩn bị: 30g Phá cố chỉ. 
• Cách thực hiện: Tán dược liệu này thành bột mịn. Mỗi ngày uống 9g với rượu nóng.

Bài thuốc 2:

• Chuẩn bị: 30g Phá cố chỉ, 3g Mộc hương.
• Cách thực hiện: Tán các vị thành bột mịn. Uống 9g/ngày, dùng chung với rượu nóng.

3.4. Chữa suy nhược thận khí, phong lạnh, đau lưng do khí huyết xung đột, mạnh gân cốt, dưỡng nhan, đen tóc

• Chuẩn bị: 480g Phá cố chỉ, 480g Đỗ trọng, 30g Tỏi, 20 quả Hồ đào nhục.
• Cách thực hiện: Phá cố chỉ đem sao với rượu. Đỗ trọng bỏ vỏ, cắt lát mỏng sao chung với một ít nước cốt gừng. Quả Hồ đào nhục bỏ vỏ, tán bột mịn. Tỏi giã nát. Trộn chung tất cả nguyên liệu lại với nhau, vo thành viên hoàn có kích thước bằng hạt ngô. Mỗi lần uống 20 viên khi đói bụng, uống kèm với rượu nóng. Nếu không uống được rượu, có thể dùng giấm nhạt thay thế.

3.5. Chữa đau răng kéo dài do ảnh hưởng của chứng thận hư

• Chuẩn bị: 60g Phá cố chỉ và 15g Thanh diêm. 
• Cách thực hiện: Đem tất cả các dược liệu sao vàng, nghiền thành bột mịn, bôi vào chỗ chân răng bị đau.

3.6. Cải thiện chức năng thận, định tâm

• Chuẩn bị: 60g Phá cố chỉ, 30g Bạch phục linh, 15g Một dược.
• Cách thực hiện: Một dược cho vào nồi, đổ rượu ngập khoảng một đốt ngón tay, đun cho đến khi tan chảy. Các vị thuốc còn lại nghiền thành bột mịn, trộn chung với Một dược rồi vo thành viên hoàn kích cỡ bằng hạt ngô. Mỗi lần uống 30 viên với nước sôi để nguội.

3.7. Chữa thiếu máu do gặp vấn đề ở tủy xương

• Chuẩn bị: 20g Phá cố chỉ, 20g Hà thủ ô đỏ (chế), 20g Hoàng tinh, 20g Thỏ ty tử, 20g Đảng sâm, 20g Lộc giác, 12g Phục linh, 12g Đương quy, 12g Đại táo, 4g Lộc nhung.
• Cách thực hiện: Sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia làm 3 lần. Uống sau khi ăn khoảng 1,5 – 2 giờ.

3.8. Điều trị tiêu chảy mãn tính

• Chuẩn bị: 12g Phá cố chỉ, 12g Hoài sơn, 12g Sâm bố chính, 12g Tục đoạn, 8g Nhục quế, 8g Trần bì, 8g Can khương, 8g Nam mộc hương, 8g Sa nhân.
• Cách thực hiện: Tán tất cả các dược liệu thành bột mịn. Mỗi ngày uống 20g, chia thành 2 – 3 lần. Uống trước bữa ăn 1 giờ.

3.9. Chữa chứng đổ nhiều mồ hôi trộm vào ban đêm, tứ chi nặng nề, hư nhược ở hạ nguyên

• Chuẩn bị: 120g Phá cố chỉ (chưng rượu), 4,5g Trầm hương (tán bột), 30g Hồ đào nhục (bỏ vỏ). 
• Cách thực hiện: Trộn tất cả các nguyên liệu với mật, vo thành viên hoàn kích thước cỡ hạt ngô. Mỗi ngày uống 1 lần, mỗi lần uống 20 – 30 viên. Sử dụng khi bụng đang trống rỗng, nên dùng chung với muối và rượu nóng.

4. Một số lưu ý khi sử dụng Phá Cố Chỉ

Phá cố chỉ được biết đến là một vị thuốc cổ truyền với nhiều công dụng rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, để loại dược liệu này phát huy tối đa hiệu quả điều trị, bạn nên lưu ý những vấn đề sau:

• Do có tác dụng hoạt huyết mạnh nên Phá cố chỉ không phù hợp cho những đối tượng sau đây: người bị viêm loét dạ dày tá tràng; viêm loét đại tràng và các chứng viêm ở đường tiêu hóa khác; phụ nữ bị rong kinh, băng huyết; người bị trĩ xuất huyết; tiểu ra máu; người bị yếu xương; người có thể âm hư hỏa vượng.
• Trước khi sử dụng, cần hỏi ý kiến thầy thuốc và dùng đúng liều lượng.
• Khi sử dụng để bôi ngoài, không nên dùng thuốc quá đặc hoặc thoa liên tục nhiều lần trong ngày để tránh kích ứng và phồng rộp da.
• Cần thận trọng khi dùng chung với các vị thuốc khác bởi chúng có thể tương tác với nhau gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe.
• Bên cạnh đó, bạn nên kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý và siêng năng luyện tập thể dục, rèn luyện cơ thể để quá trình sử dụng vị thuốc này đạt được hiệu quả cao nhất.

5. Tổng kết thông tin về Phá Cổ Chỉ

Trên đây là những thông tin về dược liệu Phá cố chỉ mà Dược Bình Đông đã cung cấp cho bạn đọc, bao gồm công dụng, một số bài thuốc và lưu ý khi dùng vị thuốc này. Phá cố chỉ được biết đến với rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt trong việc hỗ trợ điều trị các chứng đau lưng, mỏi gối, tiểu đêm, tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ,… do thận kém. 

Nhận thấy những đặc tính tốt cho Thận của Phá cố chỉ, Dược Bình Đông đã kết hợp vị thuốc này với Ngưu Tất, Thỏ Ty Tử, Đỗ Trọng, Cẩu Tích, Độc Hoạt, Thục Địa, Đương Quy để cho ra đời sản phẩm Bổ Thận Bình Đông. Đây được xem là một giải pháp hiệu quả giúp bổ thận và hỗ trợ giảm các triệu chứng đau lưng, mỏi gối, tiểu đêm, tiểu nhiều lần trong ngày, tiểu không tự chủ, tiểu rát,… do thận kém gây ra. Bên cạnh đó, sản phẩm còn giúp giảm triệu chứng di tinh, mộng tinh ở nam giới.

Để tìm hiểu thêm về các sản phẩm của công ty Dược Bình Đông, quý khách vui lòng liên hệ qua hotline (028)39 808 808 để được tư vấn tận tình trong thời gian sớm nhất nhé!